یادداشت‌های احمد کریمی

در شماره اخیر "نشریه نارین" کاریکاتوری در مورد آموزش و پرورش به چاپ رسید که موجب حواشی زیادی شد، آنطور که حتی بزرگترین کاریکاتوریست های حرفه ای کشور نیز با کشیدن آثای خاص، دچار این حواشی نشده اند، بنابرین لازم شد مطلب بسیار کوتاهی در مورد کاریکاتور نوشته شود تا دوستان عزیز در ارگان ها و ... کمی توجیه شوند.

کاریکاتور را در دانش نامه آزاد اینگونه تعریف کرده اند:

واژهٔ کاریکاتور از فعل کاریکاره ایتالیایی، به معنی بار کردن گرفته شده‌است. کاریکاره جریمه‌کردن و توبیخ‌کردن نیز معنی می‌دهد و به نظر می‌رسد که نخستین بار توسط شخصی به نام موسینی در سال ۱۶۴۶ میلادی به کار رفته باشد و او نیز به نوبه خود این واژه را کاراچی، یعنی نقاشی‌های خیابانی بلونیایی هم عصر خویش گرفته باشد. چرا که این نقاشی‌ها همواره دارای عناصری اغراق آمیز بودند که سوژه‌ها را مضحکه می‌کردند.

یا به نوعی:

کاریکاتور هنری است که در ساده ترین هیبت و شکل و شمایل، عمق یک دیدگاه و یا جبهه و یا فرد و یا ... را به نقد می کشد.

اما برخورد افراد مختلف با کاریکاتور نیز به نوعی دیدنی است. در کشور فرانسه وقتی "ژان مولاتیه" کاریکاتوریست معروف و نامی فرانسوی کاریکاتورهای ژاک شیراک و دیگر مسئولین کشورش را متوقف کرد، با اعتراض صریح رئیس جمهور مواجه شد، و به او توصیه شد این هنر را ادامه دهد...

در کشور ما نیز کاریکاتور به حوزه هایی وارد شده است که هیچ هنر و تخصصی به آن حوزه ورود نکرده و یا اینکه جرأت ورود را نداشته است. حتی کشیدن کاریکاتور "روحانیون" که به نوعی به خاطر حفظ شأن و ارزش لباس ایشان خط قرمز حساب می شد و می شود، در دوران دولت اصلاحات و با کشیدن تصویر رئیس دولت وقت و همین طور ابطحی و هدیه آثار به آنها، این تابو- هر چند با مخالفت های زیاد- شکسته شد (به قول کاریکاتوریست اثر)

اما کاریکاتور به صرفه یک نقاشی ساده و بچگانه که قصدش تمسخر مرسوم کوچه بازاریست، نمی باشد. کاریکاتور هنری است که موضوعات تلخ سیاسی و اجتماعی و ... را با نگاهی نشاط آور و شاد کننده به نقد صریح می کشد، و به نوعی بیننده و مخاطب اثر، در حالی که معضلی را می بیند، لبخندی تلخ هم می زند.

اما برای آنانکه با کاریکاتور به نقد کشیده می شوند، کمی پذیرش آن جنبه و روحیه بالاتری را می خواهد. کاریکاتور نقادانه، می آید تا در بی اثر بودن تذکرات و توضیحات و توبیخات، معضل را برای عامه مردم به راحتی تبیین کند و با روشن کردن فکر مردم جامعه، رفع آن را ساده تر کند. کاریکاتور با همه مردم به راحتی ارتباط می گیرد و کاری را که مقاله ها و نوشته ها و نقدنامه ها نمی توانند انجام دهند، انجام می دهد.

دوستان عزیزی که کاریکاتور اینجانب برایشان کمی سنگین شده است بهتر است چند کاریکاتور کشوری که از انواع آن هر روز و هر روز در نشریات مکتوب و سایتها منتشر می شوند را در اینجا ملاحظه فرمایند تا با دیدن کاریکاتورهای دیگر، به رفع معضلات فکر کنند، نه اینکه برخورد با هنر نشاط آوری چون کاریکاتور، هدف شب و روزشان شود:

اما توضیحاتی در مورد کاریکاتور چاپ شده در نشریه نارین:

1) این کاریکاتور فقط به فضای میبد اشاره ندارد (که متاسفانه برخی با این هجمه بر علیه آن موضع گرفته اند)

2) سوال در مورد طرح اوقات فراغت، این تبلیغ را مد نظر دارد: لینک تصویر

    - و چرا با آموزش و ترویج موسیقی (آن هم متاسفانه با این حجم و آن هم توسط آموزش و پرورش) مخالفیم:

     - استفتاء از رهبر انقلاب:

-س 1145: آیا آموختن موسیقی به‌خصوص سنتور جایزاست؟ ترغیب و تشویق دیگران به آن چه حکمی دارد؟
ج: بکارگیرى آلات موسیقى براى نواختن موسیقى غیرلهوى، اگر براى اجراى سرودهاى انقلابى یا دینى و یا براى اجراى برنامه‏ هاى فرهنگى مفید و برنامه‏ هاى دیگر با غرض عقلایى مباح باشد، اشکال ندارد به شرط اینکه مستلزم مفاسد دیگرى نباشد و همچنین آموختن و یاد دادن نوازندگى براى امر فوق فى‏ نفسه اشکال ندارد. ولى ترویج موسیقى با اهداف عالیه نظام مقدس اسلامى سازگار نیست.

3)در مورد پرتاب چادرها و نوبت مقنعه ها این لینک را مشاهده فرمایید: لینک فیلم

4) در مورد رقصیدن و قر تو کمرم ...، این لینک را مشاهده فرمایید: لینک فیلم

پی نوشت:

-مسئله ناراحت کننده این ماجرا،‌ تحریک بیش از اندازه برخی از دوستان زحمتکش آموزش پرورش برای رسیدن به برخی دیگر از اهداف است که موجب تاثر و تاسف اینجانب شد. دست مایه قرار دادن معلمان و مربیان زحمتکشی که خودشان نیز به نوعی قربانی بی برنامگی های آموزش پرورش شده اند، کاری بود که اسمی روی آن نمی گذارم ...